Z tego artykułu dowiesz się:

  1. Jak dieta mamy wpływa na preferencje żywieniowe dziecka.
  2. Czy karmienie piersią sprzyja właściwym zrachowaniom żywieniowym
  3. Jak rozszerzanie diety wpływa na późniejsze preferencje żywieniowe dziecka.

Który rodzic nie chciałby, by jego dziecko nie grymasiło przy jedzeniu, zjadało dużo warzyw, chętnie sięgało po różnorodne zdrowe potraw zaproponowane przez rodzica. Taki scenariusz jest możliwy. Najłatwiej go zrealizować kiedy dbamy o preferencje żywieniowe dziecka już od najmłodszych lat, a nawet w życiu płodowym.

Żywieniowe programowanie płodowe

Okres ciąży to bezdyskusyjnie bardzo ważny czas w który mama oprócz właściwego odżywiania swojego organizmu musi zadbać o rozwijający się pod jej sercem skarb. To jak w tym okresie wygląda jej dieta, bezpośrednio wpływa na dziecko w jej łonie. W jaki sposób? Dzięki związkom chemicznym zawartym w płynie owodniowym dziecko poznaje smaki żywności spożywanej przez mamę. Dlatego już w ciąży dbaj o to, by twoja dieta była urozmaicona, jedz warzywa i owoce, ogranicz słodycze.

Mleko matki – jedyny pokarm dopasowany indywidualnie do dziecka

Karmienie piersią to niezaprzeczalnie najlepsza forma żywienia małego dziecka. Mleko mamy dostarcza dziecku wszystkich składników potrzebnych do jego prawidłowego rozwoju, dlatego specjaliści zalecają, wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka. Jakie korzyści jeszcze daje karmienie piersią?

  1. Dzieci karmione mlekiem matki mogą w przyszłości chętniej akceptować proponowane produkty i nowe smaki. Dzieje się tak dlatego, że smak i zapach mleka mamy zależy od jej diety, co wpływa na późniejsze preferencje żywieniowe dziecka. Dziecko już na tym etapie poznaje nowe smaki, co zwiększa ich akceptację w późniejszym wieku.
  2. Karmienie piersią kształtuje umiejętności motoryczne w zakresie pobierania pokarmu, dlatego, że ssanie piersi sprzyja prawidłowemu rozwojowi umiejętności żucia i połykania.
  3. Dziecko karmione piersią samo kontroluje ilość przyjmowanego pożywienia. Dzięki temu szanowane są sygnały głodu i sytości, które wysyła dziecko. W takim przypadku tempo rozwoju i systematyczna ocena stanu odżywienia są wskaźnikami właściwego odżywiania. W przypadku karmienia butelką może dojść do sytuacji w której to rodzic decyduje jaka ilość pokarmu jest dla dziecka odpowiednia, bez zwracania uwagi na sygnały które dziecko wysyła. Takimi sytuacjami są np. karmienie dziecka wbrew jego woli czy karmienie przez sen, co zaburza wrodzone umiejętności samoregulacji ilości pobieranego pokarmu.

Rozszerzamy dietę – co najpierw

Czas kiedy dziecko wchodzi w okres rozszerzania diety często stresuje rodziców. Według WHO powinno się ono rozpocząć po 6 miesiącach wyłącznego karmienia piersią. W czasie rozszerzania diety dziecko uczy się co, kiedy i jak jeść oraz w jakich proporcjach. Rozszerzanie diety ni powinno się rozpocząć ani zbyt wcześnie, ani zbyt późno gdyż może mieć to negatywny wpływ na zdrowie dziecka i w przyszłości prowadzić do otyłości oraz kształtować nieprawidłowe nawyki żywieniowe. Wszystkie szczegóły dotyczące kolejności wprowadzania nowych pokarmów, liczby posiłków oraz ich wielkości określa schemat żywienia niemowląt w 1 r. ż. Opracowany przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻD). Badania wykazują, że rozpoczynanie rozszerzania diety od warzyw promuje zdrowe nawyki żywieniowe. Ważnym elementem rozszerzania diety jest także różnicowanie konsystencji pokarmów. Na początku są to pokarmy miksowane podawane łyżeczką, później rozdrobnione. Ilość produktów stałych, które początkowo zjada dziecko jest niewielka. Zmiana konsystencji jest konieczna by dziecko mogło ćwiczyć żucie, gryzienie i mogło kształtować umiejętności samodzielnego jedzenia przez dziecko.

Przykład z góry

Żadne dziecko nie będzie sięgało w pierwszej kolejności po warzywa jeśli rodzice ich nie jedzą, a mały człowiek nie widzi ich na stole. Dzieci uczą się świata poprzez obserwacje rodziców. Wpływ na kształtowanie nawyków żywieniowych dziecka mają zachowania żywieniowe pozostałych członków rodziny. W środowisku domowym dzieci nie tylko uczą się co jeść ale także jak. Rodzic stanowi pierwszy wzór do naśladowania dlatego także jego zachowania w trakcie posiłków będą kopiowane przez dziecko. Także styl karmienia, wybierany przez rodzica będzie miał wpływ na późniejsze zachowania dzieci takie jak wybór potraw, ich preferencje, czy regulacja spożywanej energii. Wśród stylów karmienia można wyróżnić 4:

  • responsywny
  • kontrolujący
  • zaniedbujący
  • pobłażliwy

Oczywiście najbardziej wskazanym jest styl responsywny, gdzie rodzic decyduje co, gdzie i kiedy dziecko będzie jadło, a dziecko decyduje czy zje i w jakich ilościach. Dzięki takiemu rozwiązaniu rodzice wyznaczają granice, kształtują zachowania żywieniowe, ale co najważniejsze przyjmują odmowę dziecka.

Niestety najczęściej stosowanym przez rodziców stylem jest styl kontrolujący. Taka postawa ignoruje sygnały głodu i sytości. Do przekonania dziecka do jedzenia stosuje się siłę, kary i nagrody. Takie praktyki na dłuższą metę mogą doprowadzić do nieprawidłowego spożycia energii oraz wybiórczości w diecie.

Styl pobłażliwy to taki w którym rodzice karmią dziecko tylko tym co dziecko chce jeść, przygotowując dla niego specjalne posiłki, co może prowadzić do braku spożycia wartościowych odżywczo produktów jak mleko czy warzywa.

Neofobia pokarmowa

Pod koniec 2 r.ż. rodzice napotykają na kolejny problem. Pojawia się neofobia pokarmowa  czyli niechęć do poznawania nowych pokarmów. Jej ofiarą padają najczęściej owoce, warzywa i mięso. Na szczęście nie jest to zachowanie nieodwracalne. Podobnym zjawiskiem do neofobii jest tzw. picky eating, które obejmuje dzieci w wieku 2-5 lat. Dzieci takie odrzucają produkty które do tej pory jadły. W jednym i drugim przypadku postępowanie jest takie samo. Nieakceptowany produkt musi pojawiać się na talerzu dziecka lub obok niego, tak by widziało i wiedziało, że w każdej chwili może po niego sięgnąć. Podanie go około 15 razu w końcu doprowadzi do sukcesu.

 

Prawidłowe nawyki żywieniowe wykształcone we wczesnym dzieciństwie, bardzo znacząco obniżają ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych w życiu dorosłym.[i]

[i] P. Mika, M. Matuszczyk, Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych u niemowląt i małych dzieci, Standardy Medyczne/Pediatria, 2017, T. 14, str. 733-738

Komentarze

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Go top