Suplementacja w czasie laktacji

Zmiany które zachodzą w organizmie kobiety w czasie laktacji, mają zapewnić możliwość produkowania pokarmu o odpowiedniej wartości odżywczej dla dziecka, ale także właściwe funkcjonowanie organizmu mamy. Dlatego kobieta w okresie karmienia piersią powinna wspomagać się suplementacją, ponieważ nie wszystkie składniki odżywcze jest w stanie dostarczyć z dietą.

Spis treści:

Rosnące zapotrzebowanie

Wyłączne karmienie piersią wiąże się, ze zwiększonym zapotrzebowaniem na niektóre składniki odżywcze i pomimo modyfikacji odżywiania wymaga suplementacji. W trakcie laktacji wzrasta zapotrzebowanie energetyczne o około 500 kcal w pierwszym półroczu karmienia piersią i 400 kcal w drugim. Rośnie zapotrzebowanie na białko. Wynosi ono w tym okresie około 1,45 g/kg m.c./d. W tym czasie rośnie również zapotrzebowanie na:

witaminy takie jak: wit. z grupy B, C, E, D, foliany, cholinę
magnez, jod, cynk, selen,
kwasy tłuszczowe DHA.

Nie wszystkie składniki odżywcze wpływają na skład mleka matki, ale są takie których podaż w diecie lub suplementacja będą wpływać na ich ilość w mleku kobiecym. Należą do nich:

kwasy tłuszczowe DHA
witaminy A,D,B6,B12,C
jod, selen, cynk
karotenoidy

Podaż pozostałych składników mineralnych i witamin nie ma wpływu na wartość odżywczą mleka kobiecego, ma natomiast na stan odżywienia mamy i ich niedbór diecie będzie wpływał na funkcjonowanie jej organizmu. Ilość białka, tłuszczów czy węglowodanów w mleku kobiecym nie jest zleżna od ilości tych składników w diecie mamy.

Czy suplementacja jest konieczna?

Czasem nawet wraz ze zbilansowaną dietą trudno jest dostarczyć wszystkich potrzebnych składników. Należą do nich witamina D, wielonienascone kwasy tłuszczowe DHA i jod. Dodatkowo ich ilość w diecie wpływa na poziom w mleku.

Witamina D

Suplementacja witaminy D3 jest zalecana w całej populacj polskiej, ponieważ dostarczenie jej z dieta nie jest możliwe. Jej funkcje w organizmie są następujące:

regulacja gospodarki wapniowo – fosforowej
utrzymanie właściwej gęstości mineralnej kości
wspomaganie układu odpornościowego

Dla kobiet w ciąży i karmiących piersią zapotrzebowanie na witaminę D wzrasta, a jej poziom w organizmie matki wpływa na poziom tej witaminy w mleku.

Zalecane dzienna suplementacja witaminy D dla kobiet karmiących to dawka 2000 IU dziennie. Witaminę D należy także suplementować dziecku. Dla dzieci w wieku 0-6 miesięcy dawka wynosi 400 IU/dobę, nieależnie od sposobu karmienia, 6-12 miesiecy 400-600 IU/dobę. Dawkowanie witaminy D dla dzieci powyżej 1 roku życia zależy od jego ekspozycji na słońce. Jeśli w okresie od maja do września dziecko przebywa na słońcu conajmniej 15 minut w godzinach między 10.00 a 15.00 i ma odsłonięte przedramiona i podudzia, które nie są posmarowane kremem z filtrem, suplementacja n ie jest konieczna, ale zalecana. Nie spełnienie powyższych warunków powinno skutkować suplementacja w ilości 600 – 1000 IU/dobę.

Kwasy tłuszczowe DHA

Źródłem DHA w diecie są: tłuste ryby morskie-śledź, łosoś, szprot, halibut, owoce morza oraz algi morskie.

Aby zapewnić odpowiednią podaż kwasów tłuszczowych DHA, na które w trakcie ciązy i laktacji wzrasta zapotrzebowanie, a ich niedobór wpływa na ich ilość w mleku matki, kobieta karmiąca powinna spożywać wg Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci 1-2 porcji tłustych ryb morskich w tygodniu. Wskazana jest także suplementacja DHA w ilości 200 mg dziennie, a w przypadku małego spożycia ryb 400-600mg DHA/dobę. Opowiednia ilość DHA wspiera rozwój układu nerwowego, zmniejsza ryzyko nadciśnienia w życiu dorosłym, alergii i cukrzycy typu I.

Jod

Jod jest pierwiastkiem niezbędnym do funkcjonowania tarczycy i wytwarzania hormonów tarczycowych, ktore są niezbędne do prawidłowego rozpoczęcia i funkcjonowania laktacji. Źródłem jodu w diecie jest sól jodowana, która w ciąży może być ograniczana, a ponieważ zapotrzebowanie na jod wzrasta w ciąży oraz w okresie laktacji powinien być suplementowanyw tym czasie. Ilość jodu w diecie matki karmiącej piersią wpływa na zawartość w mleku kobiecym. Jego suplementacja w okresie kamienia piersią zalecana jest na poziomie 200 µg na dobę.

Witamina B12

Na niedobory witaminy B12 należy uważać w przypadku diet roślinnych, mogą się one zdarzyć także u kobiet na tradycyjnej diecie.

NIedobór witaminy B12 może prowadzić do niedokrwistości megablastycznej oraz osłabienia układu nerwowego. Poda witaminy B12 w diecie wpływa na jej ilość w mleku matki, zatem jeśli matka będzie mieć niedobory witaminy B12, może to wpłynąć na stan odżywienia tą witaminą dziecka. Według Norm Żywienia dzienne spozycie witaminy B12 w czasei laktcji wynosi 2,8 µg/dziennie

Zapotrzebowanie na wapń

Zalecenia PTGHiŻD mówią, że matka karmiąca powinna codziennie spożywać z dietą około 1000 mg wapnia dziennie. Jest to taka sama ilość, jak dla kobiety w okresie rozrodczym. Nie ma również trudności w dostarczeniu takiej ilości wapnia z dietą, nie ma więc potrzeby jego suplementacji. W sytuacji, kiedy kobieta cierpi na nietolerancję laktozy lub alergie na białka mleka krowiego powinna dostarczyć wapń z innych źródeł jak np. mleka roślinne fortyfikowane, ciecierzyca, soja i przetwory np.tofu, kapusty, brukselka, jarmuż, szpinak, orzechy, sezam, mak, suszone morele oraz woda mineralna magnezowo- wapniowa. Właściwie skomponowana dieta jest w stanie zapewnić odpowiednią ilość wapnia także w diecie eliminacyjnej. Mogą jednak pojawić się sytuacje w których suplementacja będzie konieczna.

Kiedy suplementować żelazo?

Zapotrzebowanie na żelazo wśród kobiet w okresie laktacji wynosi 20 mg/dobę. Stosując zrównoważoną dietę kobieta karmiąca jest w stanie zapewnić sobie odpowiednią podaż tego pierwiastka. Kiedy w okresie ciąży, wystąpiły niedobory żelaza możliwe, że w czasie laktacji suplementacja będzie konieczna, ale taką suplementację powinien zlecić lekarz. Jest ona zalecana w sytuacji gdy poziom hemoglobiny wynosi poniżej 11g/dl. PTG w przypadku występowania czynnikówryzyka wystąpienia niedokrwistości, rekomenduje w okresie laktacji suplementację żelaza w ilości 20 mg dziennie.